၁၉၁၈ တြင္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ ျပဇတ္တစ္ပုဒ္ကုိ ထုတ္ေဝသည္ ။ ေနာ္ေဝ စာေရးဆရာၾကီး အစ္ဘဆင္၏ နည္းနာမ်ား ကုိ သုံးစြဲေရးဖြဲထားျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ။ အသက္ ၁၈ႏွစ္တြင္ ေရးသားခဲ႔ဖူးသည္႔ "အစ္ဘဆင္၏ ျပဇတ္သစ္" ေဆာင္း ပါး၏ လႈ႕ံေဆာ္စူးနစ္ခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္ ။ အမွန္တရားကုိ စြဲစြဲျမဲျမဲ ဆုပ္ကုိင္ ဖန္တီးသည္႔ အစ္ဘဆင္ကုိ ေလးစားရာ မွေပါက္ဖြား လာမႈျဖစ္သည္ ။
The Little Review စာေစာင္၌ အခန္းဆက္ ဝတၳဳရွည္ အျဖစ္ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္း ေဖာ္ျပခဲ႔ျပီး တစ္ပုိင္းတန္းလန္း ရပ္ ဆုိင္းခဲဲဲ႔ရေသာ ယူလီဆီး (Ulysses) ဝတၳဳၾကီးမွာမူ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္ ဂၽြဳိက္(စ္) အသက္ ၄၀ ျပည္႔ ေမြးေန႔တြင္ ထြက္ေပၚခဲ႔သည္။ အႏုပညာရွင္တစ္ဦး၏ ငယ္ရြယ္စဥ္ဘဝ ရုပ္ပုံလႊာ၏ အဆက္ဟုလည္း ဆုိႏုိင္သည္ ။ စတီ ဖင္ ဒီဒယ္လပ္ ၊ လီယုိပုိဘလြန္း ႏွင္႔ ဘလြန္း၏ ဇနီး ေမာ္လီဘလြန္း ၊ဒဗၺလင္ျမဳိ႔သား သုံးဦး၏ ၁၉၀၄ ခု ဇြန္လ ၁၆ ရက္ တစ္ေန႔တာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကုိ ေရးဖြဲ႔ထားျခင္း ျဖစ္သည္ ။ ၂၀ ရာစု စာေပသမုိင္းတြင္ ဂယက္အထဆုံး ၊ ျပႆနာအေပၚဆုံး နွင္႔ ဖတ္ရႈ နားလည္ရ အခက္ဆုံး ဝတၳဳၾကီးအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ ခံရသည္ ။ ဂၽြဳိက္(စ္)သည္ ဤဝတၳဳကုိ ခုႏွစ္ႏွစ္ ၾကာေအာင္ က်ားကုတ္ က်ားခဲ႔ ေရးခဲ႕ရသည္ ။ ဟုိးမား၏ အုိဒက္ဆီ (Odyssey) ဂႏၱဝင္ ပုလင္းထဲတြင္ ဂၽြဳိက္(စ္) ခ်က္လုပ္သည္႔ ၂၀ ရာစု ဝုိ္င္အရက္ကုိ ထည္႔သြင္းခဲ႔ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ ။ အစဥ္အလာ ကမာၻေလာကႏွင္႔ ေခတ္သစ္ ကမၻာေလာက ႏွစ္ခုလုံး ကုိ ပကတိရႈျမင္ သုံးသပ္မႈျဖင္႔ တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္ ။ ထုိ႔ျပင္ ဤဝတၳဳကုိ အေနာက္တုိင္း ျမဳိ႔ျပ ယဥ္ေက်းမႈ သမုိင္းအား ဆန္႔က်င္သည္႔ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ပစ္တင္လုိက္ျခင္း ျဖင္႔ ဝတၳဳ၏ ၾကီးက်ယ္ ခမ္းနားမႈ သည္ တအားက်ယ္ျပန္႔သြားေတာ႔သည္ ။
ဝတၳဳ၏ အဓိကျဖစ္ရပ္ ၁၈ ခုအနက္ တစ္ခုစီကုိ သီးျခားေရးနည္း ပုံစံမ်ားျဖင္႔ ဖြဲ႕စည္းထားသည္ ။တီထြင္မႈပါသည္႔ စကားလုံး ကစားပြဲအား လြတ္လပ္စြာ ဇက္ၾကဳိး လႊတ္ပးထားသည္ ။ ေျပျပစ္ေခ်ာေမြ႔သည္႔ ထပ္ျပန္ေက်ာ႔ အရွိန္ျမွင္႔ခ်က္မ်ားျဖင္႔ လက္ရာေျမာက္ ရက္ေဖာက္ထားသည္ ။ အဓိက ဇတ္ေဆာင္ တစ္ဦးစီ၏ ျဖစ္တည္စ အေတြးမ်ားႏွင္႔ ခံစားခ်က္ အပုိင္းအစမ်ားကုိ အကြက္ခ် မေရးဘဲ စိတ္ထဲ ျဖစ္ပ်က္လာမႈ အတုိင္း ခင္းက်င္းျပခဲ႔ သည္ ။ ဤဝတၳဳ၌ ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ ကမၻာတစ္ခုလုံးက အညီအညြတ္ လက္ခံထားသည္႔ ၾကီးၾကီး က်ယ္က်ယ္ ခံ႔ခံ႔ ညားညား ေဝါဟာရ စကားလုံးမ်ားကုိ ပါရဂူေျမာက္ သုံးႏႈန္းထားသည္ ။ ထုိ႔ျပင္ ပညာရွိ ႏွင္႔ပညာမဲ႔ ၊ ယဥ္ေက်းသူ ႏွင္႔ ရုိင္းစုိင္းသူ မည္သူမဆုိ မသုံးႏႈန္းသင္႔ဟု သေဘာၾကဳိက္ညီသည္႔ ေအာက္တန္းစား ယုတ္ညံ႔သိမ္ဖ်င္း ၾကမ္း တမ္းေသာ ဗန္းစကားမ်ားကုိလည္း တစ္ပုံတပင္ သုံးထားသည္ ။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ပင္ ညစ္ညမ္းသည္ဟု ေဝဖန္ ရႈတ္ခ် ပိတ္ပင္ တားျမစ္ခဲ႔ျခင္း ျဖစ္သည္ ။ "...သည္ႏုိင္ငံ ၊ သည္လူမ်ဳိး နဲ႔ သည္ဘဝၾကီးက က်ဳပ္ကုိ သည္အတုိင္း ထုတ္ လုပ္ေပးလုိက္တာပဲ ။ ဒီေတာ႔ က်ဳပ္ကလည္း အရွိအတုိင္း ေဖာ္က်ဳးရမွာပဲ " ဟူ၍ ဂၽြဳိက္(စ္) က ရွင္းခဲ႔သည္ ။ ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ သူ႕ရွိသမွ် အေတြးမ်ား ၊ သူရခဲ႔ သမွ် အေတြ႔ အၾကဳံမ်ား ၊သူေတြ႔ဖူးခဲ႔သမွ် လူပုဂၢဳိလ္မ်ား ၊ သူ ဖတ္ ခဲ႔ သမွ် စာေကာင္း စာသန္႔မ်ား ႏွင္႔ စာညံစာဖ်င္းမ်ား အားလုံးကုုိ ယူလီဆီး ၏ ပြင္႔လင္းမႈ သုိ႕မဟုတ္ ကြယ္ဝွက္ မႈမ်ားထဲတြင္ စုစည္းခင္းက်င္းခဲ႔သည္ ။
အရူးေဂဟာ အျပင္ဘက္မွာ ေတြ႔ရေသာ လူတစ္ေယာက္ ကဲ႕သုိ႔ မိမိ၏ ေရွာင္တခင္ ေပၚလာသမွ် အေတြးမ်ား ၊
ခံစားခ်က္မ်ား ၊ စိတ္လႈပ္ရွားမူမ်ား ၊ တုံ႔ျပန္ရုိက္ခတ္မႈ မ်ားကုိ ကေလာင္ဖ်ားမွ စီးဆင္း သြန္ခ်ရာတြင္ အစီအစဥ္ တက်လည္း မလုပ္ ၊ ေရွ႔ေနာက္ ညီညြတ္ ေအာင္လည္း မၾကဳိးစား ၊ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ေပၚလာသည္႔ အတုိင္း ကစဥ္ကလ်ား ေဖာ္ျပထားသည္ ။ မသိစိတ္ကုိ စာရြက္ေပၚခ်ျပရာတြင္ သိစိတ္၏ အတည္ျပဳမႈကုိ မရယူခဲ႔ ။
ဆစ္ဂမန္ဖရြဳိက္ ၏ "မသိစိတ္ဟူသည္ အစစ္အမွန္ လူသား ၊ သဘာဝလူသားကုိ ကုိယ္စားျပဳျပီး ၊သိစိတ္က အတုအေယာင္လူသား ၊ ပကာသနလူသားကုိ ကုိယ္စားျပဳသည္" ဟူေသာ သေဘာတရားကုိ ကုိင္စြဲပုံေဖာ္ခဲ႔ သည္။ ဤသုိ႔ျဖင္႔ ဤဝတၳဳၾကီးသည္ စာဖတ္သူ ၁၀၀ တြင္ ၁၀ ဦးသာ အဆုံးအထိ ဖတ္ျဖစ္၍ ၊ယင္း ၁၀ ဦးတြင္ လည္း ၅ ဦးမွာ ခက္ခဲစြာ ၾကဳိးပမ္း သည္႔တုိင္ ၊ တစ္ဦးမွ်သာပဲနားလည္သည္ ဟု အဆုိရွိသည္ ။မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ဤဝတၳဳ၏ က်ယ္ဝန္းမႈ ၊ သိပ္သည္းမႈ ႏွင္႔ ပုံသ႑ာန္ မ်ဳိးေပါင္း စုံလင္မႈတုိ႕က ျဖစ္ရပ္မွန္ မဟုတ္ေသာ စာေပ လက္ရာ တစ္ခုတြင္ ေဖာ္က်ဳးႏုိင္သည္႔ အာရုံခံစားမႈ မ်ား ကုိ အေျပာင္းအလဲ မ်ားစြာ ခ်ဲ႕ထြင္ေပးသည္ ကုိကား မျငင္းႏုိင္ ။ထုိ႔ေၾကာင္႔ပင္ ဤဝတၳဳၾကီးသည္ နံပါတ္တစ္ စြဲကာ၊ ဂၽြဳိက္(စ္) မွာ လည္း ရာစုႏွစ္၏ အၾကီးျမတ္ဆုံး စာ ေရးဆရာၾကီး တစ္ဦး အျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကရေတာ႔သည္ ။
ထုိ႔ေနာက္ ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ ပုိ၍ၾကီးမားသည္႔ စိန္ေခၚမႈ တစ္ရပ္ကုိ သူကုိယ္တုိင္ ခ်မွတ္ျပန္သည္ ။ စကားလုံး ကင္း မဲ႔သည္႕ အိမ္မက္ကမၻာ အေၾကာင္းကုိ လူအမ်ား နားလည္ သေဘာေပါက္ ေအာင္ စကားေျပျဖင္႔ ေရးသား တင္ ျပဖုိ႔ျဖစ္သည္။ သူသည္ "တုိးတက္မႈ ရရွိေနသည္႔ သူ၏လက္ရာ" ကုိ ၁၇ ႏွစ္တုိင္တုိင္ ပင္ပင္ပန္းပန္း အားထုတ္ ခဲ႔ရသည္ ။ ဖင္နီဂန္ဝိတ္ (Finnegans Wake) ကို ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ပုံႏွိပ္ ထုတ္ေဝ သည္႔အခါ ၊ " အမ်ား အသိအမွတ္ျပဳထားသည္႔ ပါရမီရွင္ ပုဂၢုိလ္တစ္ဦးက သိလ်က္ႏွင္႔ တမင္သက္သက္ ေရးသားျပဳစုထားသည္႔ နား လည္ရ အခက္ဆုံး လက္ရာျဖစ္ပါသည္" ဟု တုိင္းမ္မဂၢဇင္းက ေရးသားခဲ႔သည္ ။ ယူလီဆီး ကုိ ေျပာင္းျပန္ ေရးသား ထားသည္႔ ဖင္နီဂန္ဝိတ္ တြင္ အဓိကဇတ္ေကာင္ အိပ္ခ်္စီအီးယားဝစ္ကာ ၏ အိပ္မက္္မက္ ေနေသာ စိတ္ထဲမွ တစ္ဆင္႔ စိမ္႔ဝင္လာသည္႔ ၊ ရွည္လ်ားသည္႔ ဒဗၺလင္ ညတစ္ည အေၾကာင္းကုိ ပုံေဖာ္ထားသည္ ။ ထပ္ တလဲလဲ သုံးထားေသာ စကားလုံးမ်ား ၊အဓိပၸါယ္ မကြဲျပားသည္႔ စကားဝွက္မ်ား ၊ ပုံသ႑ာန္ ေျပာင္းလဲေနသည္႔ ဇတ္ေကာင္မ်ား ၊ ဘာသာစကား ၊ သမုိင္းႏွင္႔ ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ျဖင္႔ သြယ္ဝုိက္ညႊန္းဆုိ မႈမ်ားျဖင္႔ အတိျပီးသည္႔ ဖင္နီဂန္ဝိတ္ တြင္၊ ပင္လယ္ အတြင္းသုိ႔ ျမစ္တစင္း စီးဆင္းသြားသည္႔အလား ေဖာ္က်ဳးတင္ျပခ်က္မ်ား မွာ ထိေရာက္ အားေကာင္းလွသည္။ ဂၽြဳိက္(စ္) က သူ၏လက္ရာ ကုိ " တားျမစ္ထားသည္႔ ပုိင္နက္နယ္ေျမ အတြင္း သုိ႔ လုိသည္ထက္ပုိ၍ ဝင္ေရာက္ေလ႔လာျခင္း " ဟု ေခၚဆုိ ခဲ႔သည္ ။ လုိသည္ထက္ ပုိလြန္းေသာ သည္ဝတၳဳရွည္သည္ စာဖတ္သူ အမ်ားစု အတြက္ နားလည္ရ အလြန္ခက္ခဲေၾကာင္း ကုိလည္း သက္ေသျပခဲ႔ သည္ ။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္၌ အႏုပညာရွင္တစ္ဦး၏ ငယ္ရြယ္စဥ္ ဘဝ ရုပ္ပုံလႊာ ၏ ပထမမူၾကမ္း တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္ေသာ စတီဖင္သူရဲေကာင္း ထြက္လာသည္ ။ ဤဝတၳဳက ဂၽြ်ဳိက္(စ္) အေပၚ သတိရဖြယ္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိ ေဖာ္ညႊြန္းသည္ ။ပထမအခ်က္မွာ ယူလီဆီး အပါအဝင္ သူ၏ အေစာပုိင္း စာအုပ္မ်ားမွာ စြဲစြဲလမ္းလမ္း ဖတ္ရႈႏုိင္ ဖြယ္ လက္ရာမ်ားျဖစိသညိ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္ ။ ဒုတိယ အခ်က္မွာ ျပည္ႏွင္ဒါဏ္ခံ အႏုပညာရွင္အျဖစ္ ကုိယ္႔ကုိယ္ကုိယ္ ပုံစံခ်ထားေသာ ဂၽြဳိက္(စ္) မွာ သူ႔ေခတ္ သူ႔ကာလ၏ အၾကီးက်ယ္ဆုံး ပုံေျပာေကာင္းသူ တစ္ဦး ျဖစ္သည္ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္၏ ။
ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ၊ မက်န္းမမာျဖစ္မႈ ၊ စိတ္ေရာဂါကု ေဆးရုံ ေရာက္ သမီး လူစီယာအတြက္ ေသာကေထြျပားရမႈ စသည္႔ ေလာကဓံ၏ အထုအေထာင္းကုိ အန္တုလ်က္ ၊ ျဗိတိသွ် ႏွင္႔ အေမရိကန္တုိ႔၏ စာေပထုတ္ေဝမႈ ပိတ္ပင္ ခ်က္မ်ားကုိ ရင္ဆုိင္ေနရသည္႕ ၾကားမွ၊ ဂၽြဳိက္(စ္)သည္ ယုံၾကည္ခ်က္ ခုိင္က်ည္စြာ ေရးသားဖန္တီးခဲ႔ရာ တျဖည္းျဖည္း ေအာင္ျမင္လာခဲ႔ေတာ႔သည္ ။ ဒဗၺလင္ျမဳိ႔သားမ်ား ျဖင္႔ အဆုံးစြန္ ဝတၳဳတုိ ကၽြန္းက်င္သူ ျဖစ္လာသည္ ။ အႏုပညာရွင္တစ္ဦး၏ ငယ္ရြယ္စဥ္ဘဝ ရုပ္ပုံလႊာ ျဖင္႔ မွတ္တုိင္စုိက္ရမည္႔ ဝတၳဳေရးဆရာၾကီး စာရင္းဝင္ခဲ႔သည္ ။ ယူလီဆီး ျဖင္႔မူ ပထမ ကမာၻ စစ္ၾကီး အျပီး ျပဳိကြဲပ်က္စီးေနေသာ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းၾကီးကုိ စာေပျဖင္႔ ထင္ဟပ္ရာတြင္ အသစ္တီထြင္သူ အျဖစ္သာမက ၊ ရာစုႏွစ္၏ အၾကီးက်ယ္ဆုံး စာေရးဆရာ အျဖစ္လည္း ကမၸည္းထုိးခဲ႔သည္ ။ အျငင္းပြားမႈ ၊ ဝိဝါဒ ကြဲျပားမႈ အရပ္ရပ္၏ မ႑ဳိင္တစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ခဲ႔သည္။ သူ႔ေခတ္ျပဳိင္ လက္ရာမ်ားကုိ ေက်ာ္လႊား၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဩဇာေညာင္းခဲ႔သည္ ႔ သိစိတ္ အလ်င္ ေရးဖြဲ႔နည္း ၊အဇၥ်တၱ တစ္ကုိယ္ေတာ္ ေရရြတ္နည္း တုိ႕ျဖင္႔ ေခတ္သစ္ စိတ္ဝိညာဥ္ အပုိင္းအစမ်ားကုိ အႏုျမဴဝဲဩဃ အတြင္း သြတ္သြင္းလုိက္ရာ ၊မည္မွ် ျခားနားေသာ ဝိေရာဓိမ်ား ေရာယွက္လာသနည္း ဆုိေသာ္ ဟုိးမားပင္လွ်င္ သူ႔နည္းကုိ အသုံးျပဳပါမွ သူ႔အႏုပညာ ဖန္တီးမႈအေပၚ ေက်ာ္လႊားႏုိင္ေတာ႔မည္ဟု ဆုိရမတတ္ပင္
သူ႔စာေပ လက္ရာအားလုံးကုိ ေမာ္ဒန္စာေပ၌ ကြယ္ဝွက္မႈအရာ တြင္ အစြန္းေရာက္ စာေပအျဖစ္ ေနရာ သတ္မွတ္ ေပးသင္႔သည္ ဟူ၏ ။
ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ အစဥ္အလာ ထိန္းသိမ္းသည္႔ ဣေႃႏၵ မ်ဳိး ျဖင္႔ ဝတ္စား ဆင္ဝင္တတ္ျပီး လမ္းေလွ်ာက္ တုတ္ေကာက္ တစ္ေခ်ာင္း ေဆာင္ထားရသည္ကုိ သေဘာက်သူ ။ အႏုပညာႏွင္႔ အလွအပကုိ ခုံမင္သူ ျဖစ္သည္ ။ မ်က္နာ ေသးသြယ္ျပီး က်န္းမာေရး မျပည္႔စုံသည္႔ ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ ေလတုိးရုံျဖင္႔ လဲက်သြားမည္႔ ပုံစံမ်ဳိး ရွိသည္ ။ သုိ႔ေသာ္လည္း သူ၏စိတ္က သံမဏိတမွ် မာေက်ာသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း မ်က္လုံး ၁၁ ၾကိမ္ ခြဲစိတ္ကုသ ခံခဲ႔ရသည္ ။ ေမ႔ေဆး တစ္ခါမွ မသုံးပဲ ခြဲစိတ္ခံခဲ႔ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖင္နီဂန္ ထုတ္ေဝျပီးကာစ နာက္ပုိင္း ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ျဖစ္ပြားလာသည္႔ အခါ ဂၽြဳိက္(စ္) ဇနီးေမာင္ႏွံသည္ ပါရီမွေန၍ ရန္သူမသိမ္းပုိက္ေသးသည္႔ ျပင္ သစ္ႏုိင္ငံအတြင္း ဗီခ်ီအရပ္ အနီးရွိ ရြာကေလးတစ္ရြာသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႔သြားၾကသည္ ။ ဂၽြဳိက္(စ္)သည္ အေပါက္မ်ား ျဖစ္ေနသည္႔ အနာခြက္ေရာဂါ ေၾကာင္႔ မမာမက်န္းျဖစ္ေနသည္ ။သူသည္ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္တြင္ ဝမ္းတြင္းေျမွး ေရာင္ရမ္းသည္႔ ေရာဂါျဖင္႔ ဆြစ္လန္ႏုိင္ငံ ဇူးရစ္ျမဳိ႕၌ ကြယ္လြန္ခဲ႔သည္ ။ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတြင္ စာေပ အႏုပညာ ေရးသားျပဳစုခဲ႔သည္႔ စာေရးဆရာၾကီးကုိ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတြင္ပင္ ျမွပ္ႏွံ သျဂၤဳ ိဟ္ခဲ႔သည္ ။
ဂၽြဳိက္(စ္)၏ အားထုတ္မႈ အစုစုကုိ တီအက္(စ္)အိလိေယာ႔ က ဤသုိ႔မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ႔၏ ။ "ေဂ်ာ႔ခ်္မီလ္တန္ ေနာက္ပုိင္း ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ အဂၤလိပ္ ဘာသာစကား၏ အၾကီးဆုံး ဆရာတစ္ဆူ ပါရဂူတစ္ေယာက္ ပင္ ျဖစ္သည္ " ဟူ၏ ။
ဝတၳဳ၏ အဓိကျဖစ္ရပ္ ၁၈ ခုအနက္ တစ္ခုစီကုိ သီးျခားေရးနည္း ပုံစံမ်ားျဖင္႔ ဖြဲ႕စည္းထားသည္ ။တီထြင္မႈပါသည္႔ စကားလုံး ကစားပြဲအား လြတ္လပ္စြာ ဇက္ၾကဳိး လႊတ္ပးထားသည္ ။ ေျပျပစ္ေခ်ာေမြ႔သည္႔ ထပ္ျပန္ေက်ာ႔ အရွိန္ျမွင္႔ခ်က္မ်ားျဖင္႔ လက္ရာေျမာက္ ရက္ေဖာက္ထားသည္ ။ အဓိက ဇတ္ေဆာင္ တစ္ဦးစီ၏ ျဖစ္တည္စ အေတြးမ်ားႏွင္႔ ခံစားခ်က္ အပုိင္းအစမ်ားကုိ အကြက္ခ် မေရးဘဲ စိတ္ထဲ ျဖစ္ပ်က္လာမႈ အတုိင္း ခင္းက်င္းျပခဲ႔ သည္ ။ ဤဝတၳဳ၌ ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ ကမၻာတစ္ခုလုံးက အညီအညြတ္ လက္ခံထားသည္႔ ၾကီးၾကီး က်ယ္က်ယ္ ခံ႔ခံ႔ ညားညား ေဝါဟာရ စကားလုံးမ်ားကုိ ပါရဂူေျမာက္ သုံးႏႈန္းထားသည္ ။ ထုိ႔ျပင္ ပညာရွိ ႏွင္႔ပညာမဲ႔ ၊ ယဥ္ေက်းသူ ႏွင္႔ ရုိင္းစုိင္းသူ မည္သူမဆုိ မသုံးႏႈန္းသင္႔ဟု သေဘာၾကဳိက္ညီသည္႔ ေအာက္တန္းစား ယုတ္ညံ႔သိမ္ဖ်င္း ၾကမ္း တမ္းေသာ ဗန္းစကားမ်ားကုိလည္း တစ္ပုံတပင္ သုံးထားသည္ ။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ပင္ ညစ္ညမ္းသည္ဟု ေဝဖန္ ရႈတ္ခ် ပိတ္ပင္ တားျမစ္ခဲ႔ျခင္း ျဖစ္သည္ ။ "...သည္ႏုိင္ငံ ၊ သည္လူမ်ဳိး နဲ႔ သည္ဘဝၾကီးက က်ဳပ္ကုိ သည္အတုိင္း ထုတ္ လုပ္ေပးလုိက္တာပဲ ။ ဒီေတာ႔ က်ဳပ္ကလည္း အရွိအတုိင္း ေဖာ္က်ဳးရမွာပဲ " ဟူ၍ ဂၽြဳိက္(စ္) က ရွင္းခဲ႔သည္ ။ ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ သူ႕ရွိသမွ် အေတြးမ်ား ၊ သူရခဲ႔ သမွ် အေတြ႔ အၾကဳံမ်ား ၊သူေတြ႔ဖူးခဲ႔သမွ် လူပုဂၢဳိလ္မ်ား ၊ သူ ဖတ္ ခဲ႔ သမွ် စာေကာင္း စာသန္႔မ်ား ႏွင္႔ စာညံစာဖ်င္းမ်ား အားလုံးကုုိ ယူလီဆီး ၏ ပြင္႔လင္းမႈ သုိ႕မဟုတ္ ကြယ္ဝွက္ မႈမ်ားထဲတြင္ စုစည္းခင္းက်င္းခဲ႔သည္ ။
အရူးေဂဟာ အျပင္ဘက္မွာ ေတြ႔ရေသာ လူတစ္ေယာက္ ကဲ႕သုိ႔ မိမိ၏ ေရွာင္တခင္ ေပၚလာသမွ် အေတြးမ်ား ၊
ခံစားခ်က္မ်ား ၊ စိတ္လႈပ္ရွားမူမ်ား ၊ တုံ႔ျပန္ရုိက္ခတ္မႈ မ်ားကုိ ကေလာင္ဖ်ားမွ စီးဆင္း သြန္ခ်ရာတြင္ အစီအစဥ္ တက်လည္း မလုပ္ ၊ ေရွ႔ေနာက္ ညီညြတ္ ေအာင္လည္း မၾကဳိးစား ၊ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ေပၚလာသည္႔ အတုိင္း ကစဥ္ကလ်ား ေဖာ္ျပထားသည္ ။ မသိစိတ္ကုိ စာရြက္ေပၚခ်ျပရာတြင္ သိစိတ္၏ အတည္ျပဳမႈကုိ မရယူခဲ႔ ။
ဆစ္ဂမန္ဖရြဳိက္ ၏ "မသိစိတ္ဟူသည္ အစစ္အမွန္ လူသား ၊ သဘာဝလူသားကုိ ကုိယ္စားျပဳျပီး ၊သိစိတ္က အတုအေယာင္လူသား ၊ ပကာသနလူသားကုိ ကုိယ္စားျပဳသည္" ဟူေသာ သေဘာတရားကုိ ကုိင္စြဲပုံေဖာ္ခဲ႔ သည္။ ဤသုိ႔ျဖင္႔ ဤဝတၳဳၾကီးသည္ စာဖတ္သူ ၁၀၀ တြင္ ၁၀ ဦးသာ အဆုံးအထိ ဖတ္ျဖစ္၍ ၊ယင္း ၁၀ ဦးတြင္ လည္း ၅ ဦးမွာ ခက္ခဲစြာ ၾကဳိးပမ္း သည္႔တုိင္ ၊ တစ္ဦးမွ်သာပဲနားလည္သည္ ဟု အဆုိရွိသည္ ။မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ဤဝတၳဳ၏ က်ယ္ဝန္းမႈ ၊ သိပ္သည္းမႈ ႏွင္႔ ပုံသ႑ာန္ မ်ဳိးေပါင္း စုံလင္မႈတုိ႕က ျဖစ္ရပ္မွန္ မဟုတ္ေသာ စာေပ လက္ရာ တစ္ခုတြင္ ေဖာ္က်ဳးႏုိင္သည္႔ အာရုံခံစားမႈ မ်ား ကုိ အေျပာင္းအလဲ မ်ားစြာ ခ်ဲ႕ထြင္ေပးသည္ ကုိကား မျငင္းႏုိင္ ။ထုိ႔ေၾကာင္႔ပင္ ဤဝတၳဳၾကီးသည္ နံပါတ္တစ္ စြဲကာ၊ ဂၽြဳိက္(စ္) မွာ လည္း ရာစုႏွစ္၏ အၾကီးျမတ္ဆုံး စာ ေရးဆရာၾကီး တစ္ဦး အျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကရေတာ႔သည္ ။
ထုိ႔ေနာက္ ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ ပုိ၍ၾကီးမားသည္႔ စိန္ေခၚမႈ တစ္ရပ္ကုိ သူကုိယ္တုိင္ ခ်မွတ္ျပန္သည္ ။ စကားလုံး ကင္း မဲ႔သည္႕ အိမ္မက္ကမၻာ အေၾကာင္းကုိ လူအမ်ား နားလည္ သေဘာေပါက္ ေအာင္ စကားေျပျဖင္႔ ေရးသား တင္ ျပဖုိ႔ျဖစ္သည္။ သူသည္ "တုိးတက္မႈ ရရွိေနသည္႔ သူ၏လက္ရာ" ကုိ ၁၇ ႏွစ္တုိင္တုိင္ ပင္ပင္ပန္းပန္း အားထုတ္ ခဲ႔ရသည္ ။ ဖင္နီဂန္ဝိတ္ (Finnegans Wake) ကို ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ပုံႏွိပ္ ထုတ္ေဝ သည္႔အခါ ၊ " အမ်ား အသိအမွတ္ျပဳထားသည္႔ ပါရမီရွင္ ပုဂၢုိလ္တစ္ဦးက သိလ်က္ႏွင္႔ တမင္သက္သက္ ေရးသားျပဳစုထားသည္႔ နား လည္ရ အခက္ဆုံး လက္ရာျဖစ္ပါသည္" ဟု တုိင္းမ္မဂၢဇင္းက ေရးသားခဲ႔သည္ ။ ယူလီဆီး ကုိ ေျပာင္းျပန္ ေရးသား ထားသည္႔ ဖင္နီဂန္ဝိတ္ တြင္ အဓိကဇတ္ေကာင္ အိပ္ခ်္စီအီးယားဝစ္ကာ ၏ အိပ္မက္္မက္ ေနေသာ စိတ္ထဲမွ တစ္ဆင္႔ စိမ္႔ဝင္လာသည္႔ ၊ ရွည္လ်ားသည္႔ ဒဗၺလင္ ညတစ္ည အေၾကာင္းကုိ ပုံေဖာ္ထားသည္ ။ ထပ္ တလဲလဲ သုံးထားေသာ စကားလုံးမ်ား ၊အဓိပၸါယ္ မကြဲျပားသည္႔ စကားဝွက္မ်ား ၊ ပုံသ႑ာန္ ေျပာင္းလဲေနသည္႔ ဇတ္ေကာင္မ်ား ၊ ဘာသာစကား ၊ သမုိင္းႏွင္႔ ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ျဖင္႔ သြယ္ဝုိက္ညႊန္းဆုိ မႈမ်ားျဖင္႔ အတိျပီးသည္႔ ဖင္နီဂန္ဝိတ္ တြင္၊ ပင္လယ္ အတြင္းသုိ႔ ျမစ္တစင္း စီးဆင္းသြားသည္႔အလား ေဖာ္က်ဳးတင္ျပခ်က္မ်ား မွာ ထိေရာက္ အားေကာင္းလွသည္။ ဂၽြဳိက္(စ္) က သူ၏လက္ရာ ကုိ " တားျမစ္ထားသည္႔ ပုိင္နက္နယ္ေျမ အတြင္း သုိ႔ လုိသည္ထက္ပုိ၍ ဝင္ေရာက္ေလ႔လာျခင္း " ဟု ေခၚဆုိ ခဲ႔သည္ ။ လုိသည္ထက္ ပုိလြန္းေသာ သည္ဝတၳဳရွည္သည္ စာဖတ္သူ အမ်ားစု အတြက္ နားလည္ရ အလြန္ခက္ခဲေၾကာင္း ကုိလည္း သက္ေသျပခဲ႔ သည္ ။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္၌ အႏုပညာရွင္တစ္ဦး၏ ငယ္ရြယ္စဥ္ ဘဝ ရုပ္ပုံလႊာ ၏ ပထမမူၾကမ္း တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္ေသာ စတီဖင္သူရဲေကာင္း ထြက္လာသည္ ။ ဤဝတၳဳက ဂၽြ်ဳိက္(စ္) အေပၚ သတိရဖြယ္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိ ေဖာ္ညႊြန္းသည္ ။ပထမအခ်က္မွာ ယူလီဆီး အပါအဝင္ သူ၏ အေစာပုိင္း စာအုပ္မ်ားမွာ စြဲစြဲလမ္းလမ္း ဖတ္ရႈႏုိင္ ဖြယ္ လက္ရာမ်ားျဖစိသညိ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္ ။ ဒုတိယ အခ်က္မွာ ျပည္ႏွင္ဒါဏ္ခံ အႏုပညာရွင္အျဖစ္ ကုိယ္႔ကုိယ္ကုိယ္ ပုံစံခ်ထားေသာ ဂၽြဳိက္(စ္) မွာ သူ႔ေခတ္ သူ႔ကာလ၏ အၾကီးက်ယ္ဆုံး ပုံေျပာေကာင္းသူ တစ္ဦး ျဖစ္သည္ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္၏ ။
ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ၊ မက်န္းမမာျဖစ္မႈ ၊ စိတ္ေရာဂါကု ေဆးရုံ ေရာက္ သမီး လူစီယာအတြက္ ေသာကေထြျပားရမႈ စသည္႔ ေလာကဓံ၏ အထုအေထာင္းကုိ အန္တုလ်က္ ၊ ျဗိတိသွ် ႏွင္႔ အေမရိကန္တုိ႔၏ စာေပထုတ္ေဝမႈ ပိတ္ပင္ ခ်က္မ်ားကုိ ရင္ဆုိင္ေနရသည္႕ ၾကားမွ၊ ဂၽြဳိက္(စ္)သည္ ယုံၾကည္ခ်က္ ခုိင္က်ည္စြာ ေရးသားဖန္တီးခဲ႔ရာ တျဖည္းျဖည္း ေအာင္ျမင္လာခဲ႔ေတာ႔သည္ ။ ဒဗၺလင္ျမဳိ႔သားမ်ား ျဖင္႔ အဆုံးစြန္ ဝတၳဳတုိ ကၽြန္းက်င္သူ ျဖစ္လာသည္ ။ အႏုပညာရွင္တစ္ဦး၏ ငယ္ရြယ္စဥ္ဘဝ ရုပ္ပုံလႊာ ျဖင္႔ မွတ္တုိင္စုိက္ရမည္႔ ဝတၳဳေရးဆရာၾကီး စာရင္းဝင္ခဲ႔သည္ ။ ယူလီဆီး ျဖင္႔မူ ပထမ ကမာၻ စစ္ၾကီး အျပီး ျပဳိကြဲပ်က္စီးေနေသာ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းၾကီးကုိ စာေပျဖင္႔ ထင္ဟပ္ရာတြင္ အသစ္တီထြင္သူ အျဖစ္သာမက ၊ ရာစုႏွစ္၏ အၾကီးက်ယ္ဆုံး စာေရးဆရာ အျဖစ္လည္း ကမၸည္းထုိးခဲ႔သည္ ။ အျငင္းပြားမႈ ၊ ဝိဝါဒ ကြဲျပားမႈ အရပ္ရပ္၏ မ႑ဳိင္တစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ခဲ႔သည္။ သူ႔ေခတ္ျပဳိင္ လက္ရာမ်ားကုိ ေက်ာ္လႊား၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဩဇာေညာင္းခဲ႔သည္ ႔ သိစိတ္ အလ်င္ ေရးဖြဲ႔နည္း ၊အဇၥ်တၱ တစ္ကုိယ္ေတာ္ ေရရြတ္နည္း တုိ႕ျဖင္႔ ေခတ္သစ္ စိတ္ဝိညာဥ္ အပုိင္းအစမ်ားကုိ အႏုျမဴဝဲဩဃ အတြင္း သြတ္သြင္းလုိက္ရာ ၊မည္မွ် ျခားနားေသာ ဝိေရာဓိမ်ား ေရာယွက္လာသနည္း ဆုိေသာ္ ဟုိးမားပင္လွ်င္ သူ႔နည္းကုိ အသုံးျပဳပါမွ သူ႔အႏုပညာ ဖန္တီးမႈအေပၚ ေက်ာ္လႊားႏုိင္ေတာ႔မည္ဟု ဆုိရမတတ္ပင္
သူ႔စာေပ လက္ရာအားလုံးကုိ ေမာ္ဒန္စာေပ၌ ကြယ္ဝွက္မႈအရာ တြင္ အစြန္းေရာက္ စာေပအျဖစ္ ေနရာ သတ္မွတ္ ေပးသင္႔သည္ ဟူ၏ ။
ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ အစဥ္အလာ ထိန္းသိမ္းသည္႔ ဣေႃႏၵ မ်ဳိး ျဖင္႔ ဝတ္စား ဆင္ဝင္တတ္ျပီး လမ္းေလွ်ာက္ တုတ္ေကာက္ တစ္ေခ်ာင္း ေဆာင္ထားရသည္ကုိ သေဘာက်သူ ။ အႏုပညာႏွင္႔ အလွအပကုိ ခုံမင္သူ ျဖစ္သည္ ။ မ်က္နာ ေသးသြယ္ျပီး က်န္းမာေရး မျပည္႔စုံသည္႔ ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ ေလတုိးရုံျဖင္႔ လဲက်သြားမည္႔ ပုံစံမ်ဳိး ရွိသည္ ။ သုိ႔ေသာ္လည္း သူ၏စိတ္က သံမဏိတမွ် မာေက်ာသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း မ်က္လုံး ၁၁ ၾကိမ္ ခြဲစိတ္ကုသ ခံခဲ႔ရသည္ ။ ေမ႔ေဆး တစ္ခါမွ မသုံးပဲ ခြဲစိတ္ခံခဲ႔ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖင္နီဂန္ ထုတ္ေဝျပီးကာစ နာက္ပုိင္း ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ျဖစ္ပြားလာသည္႔ အခါ ဂၽြဳိက္(စ္) ဇနီးေမာင္ႏွံသည္ ပါရီမွေန၍ ရန္သူမသိမ္းပုိက္ေသးသည္႔ ျပင္ သစ္ႏုိင္ငံအတြင္း ဗီခ်ီအရပ္ အနီးရွိ ရြာကေလးတစ္ရြာသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႔သြားၾကသည္ ။ ဂၽြဳိက္(စ္)သည္ အေပါက္မ်ား ျဖစ္ေနသည္႔ အနာခြက္ေရာဂါ ေၾကာင္႔ မမာမက်န္းျဖစ္ေနသည္ ။သူသည္ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္တြင္ ဝမ္းတြင္းေျမွး ေရာင္ရမ္းသည္႔ ေရာဂါျဖင္႔ ဆြစ္လန္ႏုိင္ငံ ဇူးရစ္ျမဳိ႕၌ ကြယ္လြန္ခဲ႔သည္ ။ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတြင္ စာေပ အႏုပညာ ေရးသားျပဳစုခဲ႔သည္႔ စာေရးဆရာၾကီးကုိ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတြင္ပင္ ျမွပ္ႏွံ သျဂၤဳ ိဟ္ခဲ႔သည္ ။
ဂၽြဳိက္(စ္)၏ အားထုတ္မႈ အစုစုကုိ တီအက္(စ္)အိလိေယာ႔ က ဤသုိ႔မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ႔၏ ။ "ေဂ်ာ႔ခ်္မီလ္တန္ ေနာက္ပုိင္း ဂၽြဳိက္(စ္) သည္ အဂၤလိပ္ ဘာသာစကား၏ အၾကီးဆုံး ဆရာတစ္ဆူ ပါရဂူတစ္ေယာက္ ပင္ ျဖစ္သည္ " ဟူ၏ ။
